دلایل اصلی ناکامی در یادگیری زبان انگلیسی

بشر در هیچ دوره ای این چنین با حجم انبوهی از داده ها و اطلاعات مواجه نبوده است . کتابها ، فیلمهای صوتی - تصویری ، کلاسهای آموزشی رسمی و غیر رسمی ، نرم افزارها و پهنه گسترده اینترنت در کارند تا امر فراگیری یک زبان خارجی تحقق یابد . آیا اشکال در بهره هوشی ما دانش آموزان و دانشجویان ایرانی است که با گذراندن بیش از ده سال از دوران راهنمایی تا دانشگاه هنوز نتوانسته ایم در حد قابل قبولی زبان انگلیسی را بیاموزیم ؟ بدون شک اشکال در بهره هوشی و توانایی های ما نیست بلکه مشکل در روشها و تکنولوژیهایی است که ما با استفاده از آنها زمان زیادی از زندگی خویش را از دست داده ایم .
هر سال در ایران میلیاردها ریال بودجه برای آموزش زبان انگلیسی دانشجویان و دانش آموزان در نظامهای رسمی و غیر رسمی آموزش هزینه می شود ، اما همچنان بسیاری از فراگیران ، بی نصیب از همه آن چه از خود و نظام آموزشی انتظار دارند ، ناامیدانه در پی راهی برای یادگیری و بهره گیری از تلاش و هزینه های خود می گردند . آموزش زبان انگلیسی در مراکز مربوط به آن بیشتر یک طرفه است به طوری که آموزش دهنده فعال و یادگیرنده غیر فعال است و گفت و گویی که باید میان این دو نفر صورت بگیرد ، عملی نمی شود . برای یادگیری بهتر زبان انگلیسی باید ظرفیت کلاسها را به حداقل رساند تا فرصت مکالمه بین استاد و دانشجو بیشتر فراهم شود .
در واقع در مدارس ما به آن میزان که به گرامر زبان انگلیسی توجه می شود ، به مکالمه زبان انگلیسی تکیه نمی شود . یکی از مهمترین دلائل این است که زمان لازم برای نظام آموزش و پرورش بسیار کم است و فقط برای یادگیری حداکثر دو تا سه هزار لغت در تمامی دوران تحصیل و مکالمه هم در حد احوالپرسی روزانه می باشد . کتابهای درسی زبان انگلیسی در ایران تنها بر اساس مهارتهای خواندن و ترجمه تالیف شده اند ، این در حالی است که در سراسر جهان ، هدف اصلی آموزش زبان های خارجی ، برقراری ارتباط است . در میان مهارتهایی مانند خواندن ، نوشتن ، صحبت کردن و شنیدن اولویت با شنیدن است . دانش آموزان و دانشجویان ایرانی متاسفانه وسایل کمک آموزشی لازم در این زمینه را در اختیار ندارند و امکان شنیدن زبان انگلیسی ، چه از طریق ضبط صوت و چه در آزمایشگاههای زبان برای اغلب آنان وجود ندارد .
براساس یکی از نظریه های زبان شناسی ، اوج یادگیری زبان انگلیسی بین 11 تا 14 سال است ، با این توضیح که بعد از 14 سالگی در مغز پدیده ای به نام " یکسان سازی " اتفاق می افتد و قدرت یادگیری کم تر می شود . اما این نظریه به این معنا نیست که پیش و پس از این دوران ، آموزش و یادگیری انگلیسی نتیجه نمی دهد .

عمده ترین دلایل ناکامی در فراگیری زبان انگلیسی در کشور ما به قرار زیر است :
ترس : ما همیشه زبان انگلیسی را درس مشکلی تصور می کردیم که باید آنرا امتحان دهیم و بدین دلیل هرگز فرصت استفاده از آنرا به صورتی نیافتیم که از آن لذت ببریم .
تکیه بر محیط مبتنی بر متن : دنیای واقعی زبان انگلیسی ، یک دنیای صوتی است . در حالی که سیستم آموزشی ما ، دنیایی مبتنی بر متن بوده است و این باعث می شد که مشکل تلفظ نیز بر مشکلات بی شمار ما افزوده شود . به دلیل عدم زیستن در یک محیط واقعی صوتی با زبان انگلیسی احساس بیگانگی می کنیم . نتیجه این سیستم آموزشی در آرمانی ترین شرایط تربیت مترجم بود ، نه کسی که با زبان انگلیسی بتواند ارتباط برقرار کند .
تکیه بر گرامر : کاش ما زبان را با روش کودکان یاد می گرفتیم که کمترین اهمیتی برای دستورات پیچیده زبان نمی دهند . راستی ما ، خود چه قدر با گرامر زبان مادری خود آشنا هستیم ؟ دستورات گرامری در تمامی زبانها یک موضوع کاملا تخصصی و انتزاعی از زبان است و اگر نه اینست ، پس این همه رشته های دانشگاهی سطح بالا در رابطه با دستور زبان چه معنی می دهد ؟ حرف زدن با رعایت دستورات گرامری زبان پر از استثنا مانند زبان انگلیسی ، تقریبا غیر ممکن است .
تاکید بر یادگیری لغات انگلیسی : به خاطر سپردن لغتهای یک زبان خارجی می تواند یکی از بخشهای خسته کننده در حوزه یادگیری آن زبان باشد . آموزش زبان انگلیسی در ایران ، حفظ کردن فرهنگهای لغت بود ، هر معلمی برای خود دیکشنری کوچکی می ساخت که مجبور به حفظ کردن آن بودیم . در یک فرهنگ انگلیسی نگاهی به GET یا TAKE بیندازید . دو صفحه معنی مختلف و گاهی متضاد برای یک لغت ، سردرگمی آدمی را در آموزش زبان انگلیسی صد چندان می کند . فرق عمده زبان انگلیسی با زبان فارسی در این است که لغات در زبان انگلیسی عمدتا وقتی معنی واقعی دارند که در کنار سایر لغات قرار می گیرند . مثلا لغت Take معنی واضحی ندارد در حالی که معنی عبارت Take off کاملا مشخص است .
اهمیت دادن به امر خواندن : در هر زبانی چهار عنصر عمده خواندن ، نوشتن ، صحبت کردن و گوش دادن وجود دارد . آنچه در سیستم آموزش رسمی ما بیش از همه به آن پرداخته شده است ، امر خواندن می باشد .

باید توجه داشته باشیم که یکی از رموز موفقیت در یادگیری زبان انگلیسی در کشورهایی مانند ایران ، آن است که فراگیر بتواند مطالب کلاس را به گونه ای با مسایل و مشکلات جاری پیوند بدهد . این ارتباط با تماشای فیلم هایی به زبان اصلی و مرور اخبار و روزنامه های انگلیسی زبان ، موجب تقویت و رشد فراگیر زبان انگلیسی می شود .